Yatırım Teşvik Belgesi Alma: 2025 Yılı İçin En Kapsamlı Soru-Cevap Rehberi

Yatırım Teşvik Belgesi (YTB), Türkiye'de yatırım yapacak olan yerli ve yabancı yatırımcıların projeleri için devlet tarafından sağlanan desteklerden faydalanmasını sağlayan resmi bir belgedir. 2025 yılında, özellikle Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi hedefleri doğrultusunda, katma değerli üretimi, istihdamı, teknolojik dönüşümü ve ihracatı artırmaya yönelik yatırımlar daha da stratejik hale gelmiştir. YTB, bu stratejik yatırımların maliyetini düşürerek rekabet gücünü artıran en önemli araçtır.

Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri (A.Ş., Ltd. Şti.), kooperatifler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubeleri Yatırım Teşvik Belgesi için başvuruda bulunabilirler.

Evet, vardır. Genel teşvik sisteminde asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. bölgeler için 3 Milyon TL, 3., 4., 5. ve 6. bölgeler için ise 1.5 Milyon TL'dir. Ancak bu tutarlar yatırımın türüne ve sektöre göre değişiklik gösterebilir.

Türkiye'deki yatırım teşvik sistemi temel olarak 4 ana bölümden oluşur: Genel Teşvik Sistemi, Bölgesel Teşvik Sistemi, Öncelikli Yatırımların Teşviki ve Stratejik Yatırımların Teşviki. Her sistemin sunduğu destekler ve başvuru koşulları farklılık gösterir.

Türkiye, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine göre 6 farklı bölgeye ayrılmıştır. Daha az gelişmiş bölgelerde (5. ve 6. bölgeler) yapılan yatırımlar, daha gelişmiş bölgelere (1. ve 2. bölgeler) göre çok daha yüksek oranlarda ve daha çeşitli desteklerden faydalanır. Bu sisteme bölgesel yatırım teşvikleri denir.

Bölge fark etmeksizin 5. bölge desteklerinden yararlanan bazı yatırım konuları vardır. Bunlar arasında kültür ve turizm yatırım teşvikleri, madencilik, demiryolu ve denizyolu taşımacılığı, savunma sanayii, AR-GE projeleri ve belirli eğitim yatırımları gibi konular yer alır.

Stratejik yatırımlar, Türkiye'nin ithalata olan bağımlılığını azaltma potansiyeli yüksek, teknoloji yoğun ve yüksek katma değerli ürünlerin üretimine yönelik yatırımlardır. Bu tür yatırımlar, bölge fark etmeksizin en üst düzeydeki (5. bölge) desteklerden faydalanabilir ve bazı durumlarda özel ek avantajlara sahip olabilir. Bu alanda Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı öne çıkmaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi ve sağladığı destekler, "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar" ve bu karara ilişkin tebliğler ile düzenlenmektedir. Mevzuat sürekli güncellendiği için profesyonel takip önemlidir.

Bu destek, YTB kapsamında onaylanan makine ve teçhizat listesinde (hem yerli hem de ithal) yer alan ürünlerin alımı sırasında Katma Değer Vergisi'nin (KDV) ödenmemesini sağlar. Bu, yatırım maliyetini doğrudan %20 oranında düşüren çok güçlü bir destektir.

YTB kapsamında ithal edilecek ve onaylı listede yer alan makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmez. Bu, özellikle yurt dışından teknoloji veya ekipman getiren yatırımcılar için büyük bir maliyet avantajı yaratır.

İndirimli Kurumlar Vergisi, yatırım harcamalarınızın belirli bir oranına (Yatırıma Katkı Oranı - YKO) ulaşana kadar, ödemeniz gereken Kurumlar Vergisi'ni daha düşük bir oranda ödemenizi sağlar. Bu karmaşık bir hesaplama gerektirir ve maksimum fayda için profesyonel destek almak önemlidir. Atlas Nestor'un İndirimli Kurumlar Vergisi Danışmanlığı hizmeti bu konuda size yol gösterir.

Yatırım sayesinde yaratılan "ilave istihdam" için ödenmesi gereken SGK priminin işveren hissesi, yatırımın bulunduğu bölgeye ve belgenin türüne göre belirlenen süreler boyunca devlet tarafından karşılanır. Bu destek, personel maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.

YTB kapsamında kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için ödenen faiz veya kâr payının belirli bir kısmının devlet tarafından karşılanmasıdır. Bu destek, projenin finansman yükünü hafifletir ve özellikle yatırım taahhütlü avans kredisi gibi mekanizmalarla birleştiğinde çok etkili olur.

Büyük ölçekli yatırımlar için, Hazine'ye veya kamu kurumlarına ait araziler üzerinde, yatırımcı lehine 49 yıl süreyle irtifak hakkı veya kullanma izni verilebilir. Bu, özellikle arazi maliyetinin yüksek olduğu projeler için kritik bir destektir.

Başvuru sürecinin ilk ve en önemli adımı, projenin detaylı bir şekilde planlanması ve bir fizibilite raporu hazırlanmasıdır. Bu rapor, yatırımın teknik, finansal ve ekonomik analizini içerir. Atlas Nestor olarak bu süreçte fizibilite danışmanlığı hizmeti sunarak projenizin en sağlam temeller üzerine kurulmasını sağlıyoruz.

Profesyonel bir fizibilite raporu; projenin tanımı, pazar analizi, teknik analiz (üretim süreci, makine listesi), finansal analiz (yatırım tutarı, gelir-gider tablosu, nakit akışı, kârlılık oranları) ve ekonomik analiz gibi bölümleri içermelidir. Raporun, Bakanlık formatına uygun ve gerçekçi verilerle hazırlanması onay sürecini doğrudan etkiler.

E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yönetilen ve tüm yatırım teşvik belgesi başvurularının, revizyonlarının ve kapatma işlemlerinin yapıldığı online platformdur. Ağustos 2025 itibarıyla tüm işlemler sadece E-TUYS üzerinden yürütülmektedir, bu nedenle sisteme hakimiyet kritik öneme sahiptir.

Firmanın KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresi üzerinden, E-TUYS sisteminde tanımlanacak olan "kullanıcı" (genellikle danışman firma yetkilisi) için bir yetkilendirme başvurusu yapılır. Bu başvuru, ilgili bakanlık birimi tarafından onaylandıktan sonra kullanıcı E-TUYS'a giriş yapabilir.

Başvuru için; başvuru formu, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi, fizibilite raporu, makine-teçhizat listeleri ve yatırımın niteliğine göre ÇED belgesi gibi ek belgeler istenebilir.

Proje dosyasının eksiksiz ve doğru hazırlanması durumunda, başvuru süreci genellikle 1 ila 2 ay arasında sonuçlanmaktadır. Ancak projenin karmaşıklığına ve Bakanlığın yoğunluğuna göre bu süre değişebilir.

En sık yapılan hatalar; zayıf veya eksik fizibilite raporu, yanlış makine-teçhizat listesi (GTİP kodları), kapasite ve yatırım tutarı arasında tutarsızlık, E-TUYS sistemine eksik veya hatalı veri girişi ve Bakanlık tarafından istenen revizyonların zamanında yapılmamasıdır.

Projenizde makine listesi, kapasite, yatırım tutarı gibi konularda bir değişiklik olursa, bu değişikliğin E-TUYS üzerinden Bakanlığa bildirilerek teşvik belgesi revizesi yapılması zorunludur. Aksi takdirde usulsüzlük durumu oluşabilir ve desteklerden yararlanamayabilirsiniz.

Belgede belirtilen süre içinde yatırımın tamamlanamaması durumunda, geçerli gerekçeler sunularak Bakanlıktan teşvik belgesi süre uzatımı talep edilebilir. Genellikle belgenin orijinal süresinin yarısı kadar ek süre verilebilmektedir.

Yatırım tamamlandığında, belgede taahhüt edilenlerin (yatırım tutarı, istihdam vb.) yerine getirildiğini ispatlamak için yapılan son işleme tamamlama vizesi veya teşvik belgesi kapatma işlemi denir. Bu işlem için YMM raporu ve ekspertiz raporu gibi belgeler gerekir ve başarıyla tamamlanması, yararlanılan desteklerin kalıcı olması için zorunludur.

Yatırımın hiç başlamaması, tamamlanamaması veya tamamlama vizesinin yapılamaması durumunda, yararlanılan destekler (KDV, gümrük vergisi vb.) gecikme faiziyle birlikte yatırımcıdan geri alınır. Bu nedenle belge yönetimi çok önemlidir.

2025 yılında özellikle savunma sanayii, havacılık ve uzay, ilaç, tıbbi cihaz, yenilenebilir enerji yatırım teşvikleri, yazılım ve bilişim (özellikle yapay zeka danışmanlığı ve uygulamaları), yeşil dönüşüm teknolojileri, madencilik ve nitelikli turizm yatırım teşvikleri gibi katma değeri yüksek sektörler öncelikli olarak desteklenmektedir.

Bu program, Türkiye'de üretimi yetersiz olan ve ithal edilen kritik ürünlerin yerli üretimini teşvik etmek amacıyla tasarlanmış özel bir destek mekanizmasıdır. Normal teşviklerden çok daha kapsamlı destekler sunar. Stratejik hamle programı olarak da bilinir ve başvuru süreçleri farklıdır.

Yeşil dönüşüm desteği, enerji verimliliği, atık yönetimi, yenilenebilir enerji kullanımı ve sürdürülebilir üretim gibi alanlarda yapılacak yatırımları kapsar. Bu tür yatırımlar, normalde bulundukları bölgeden bir üst bölge desteği alabilirler.

Dijital dönüşüm desteği, firmaların otomasyon, robotik, yapay zeka ve endüstri 4.0 teknolojilerine yönelik yapacakları yatırımları teşvik eder. Bu yatırımlar da genellikle ek avantajlardan yararlanır.

Evet, YTB'nin yanı sıra Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan birçok ihracat destekleri 2025 programı mevcuttur. Bunlar arasında Turquality destekleri, e-ihracat destekleri, yurtdışı fuar desteği, pazara giriş belgesi desteği gibi destekler bulunur. Atlas Nestor, bu alanlarda da ihracat teşvik danışmanlığı sunmaktadır.

Genellikle aynı yatırım harcaması için hem KOSGEB destekleri 2025 hem de YTB desteklerinden aynı anda yararlanılamaz. Ancak bir projenin farklı kısımları için (örneğin, makine için YTB, personel için KOSGEB) entegre bir yapı kurulabilir. Bu stratejik bir planlama gerektirir.

Evet, IPARD 3 Programı 2025 yılında aktif olarak devam etmektedir. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yürütülen bu program, özellikle tarım, gıda işleme ve kırsal turizm alanlarındaki yatırımlar için çok cazip hibe imkanları sunar.

YTB, vergi ve prim indirimleri gibi "dolaylı" destekler sunarken, Kalkınma Ajansı destekleri genellikle belirli projeler için sağlanan "doğrudan" hibelerdir. İki destek türü birbiriyle entegre edilebilir.

Çünkü teşvik mevzuatı karmaşık ve sürekli değişkendir. Profesyonel bir danışman; doğru teşvik modelini kurmanızı sağlar, bürokratik süreçleri sizin adınıza yönetir, E-TUYS sistemini hatasız kullanır, başvuru dosyanızı en güçlü şekilde hazırlar ve hak kaybı yaşamanızı önleyerek alabileceğiniz en yüksek faydayı almanızı garanti eder. Bu, yatırımınızın kaderini değiştirebilir.

Sürecimiz; projenizin ücretsiz ön analizi ile başlar. Ardından detaylı bir fizibilite ve teşvik planlaması yapılır. Başvuru, takip, revizyon ve kapatma dahil tüm E-TUYS süreçleri ekibimiz tarafından yürütülür. Süreç boyunca sizi düzenli olarak bilgilendiririz.

Merkezimiz Ankara'da olmasına rağmen, İstanbul yatırım teşvik danışmanlığı başta olmak üzere Türkiye'nin 81 ilindeki yatırımcılara hizmet veriyoruz. Tüm süreçler online yürütüldüğü için lokasyon bir engel teşkil etmemektedir.

Yatırım teşvik danışmanlık ücretleri, projenin büyüklüğüne, karmaşıklığına ve talep edilen hizmetlerin kapsamına göre değişmektedir. Genellikle sabit bir danışmanlık ücreti ve/veya sağlanan fayda üzerinden bir başarı primi modeli ile çalışılır. Detaylı bilgi için ücretsiz teklif alabilirsiniz.

Teşvik geçmişi analizi, firmanızın daha önce yararlandığı veya yararlanabileceği potansiyel tüm devlet desteklerinin incelenerek mevcut proje için en optimal teşvik kurgusunun oluşturulmasıdır. Bu analiz, hak kaybını önler ve alınabilecek maksimum faydanın planlanmasını sağlar.

En iyi yatırım danışmanlık firmaları; tecrübeli ve uzman bir kadroya, güncel mevzuat bilgisine, güçlü referanslara, sonuç odaklı bir yaklaşıma ve şeffaf bir çalışma modeline sahiptir. Başarı hikayeleri ve müşteri memnuniyeti en önemli göstergelerdir.

Bazı büyük ölçekli ve stratejik yatırımlarda, yatırımcının yerli tedarik zincirini nasıl geliştireceğine, KOBİ'lerle nasıl iş birliği yapacağına ve yerel ekonomiye nasıl katkı sağlayacağına dair bir plan sunması istenebilir. Bu plana Ekosistem Geliştirme Planı denir.

Hayır. YTB'deki SGK desteği sadece yatırım projesiyle ilgili ilave istihdamı kapsar. Kapsamlı SGK teşvik danışmanlığı ise firmanızın mevcut tüm personel için yararlanabileceği 6111, 7103 gibi onlarca farklı SGK teşvikini analiz eden ve uygulayan daha geniş bir hizmettir.

Hayır, marka tescil desteği, yurtiçi fuar desteği gibi destekler genellikle Ticaret Bakanlığı veya KOSGEB tarafından sağlanan farklı programlardır. YTB, daha çok sabit yatırım harcamalarına odaklıdır.

Evet, "modernizasyon" tipi yatırımlar için de teşvik belgesi düzenlenebilir. Bu, mevcut tesisinizin teknolojisini yenilemek, kapasitesini artırmak veya ürün çeşitliliği sağlamak gibi hedefleri içerebilir.

Evet, Türkiye'deki yatırım teşvik sistemi yerli ve yabancı yatırımcı arasında bir ayrım yapmaz. Türkiye'de yatırım yapan tüm yabancı sermayeli şirketler, yerli şirketlerle tamamen aynı haklara ve desteklere sahiptir.

Belgenin kapatılmasıyla yatırım dönemi biter. Ancak vergi indirimi gibi bazı desteklerden "yatırıma katkı tutarına" ulaşana kadar, yani yatırım tamamlandıktan sonraki yıllarda da faydalanmaya devam edersiniz. Bu sürecin de doğru yönetilmesi gerekir.