Atlas Nestor Logo
Atlas Nestor Logo

📖 Yatırım Teşvik Sözlüğü (2025): Bilmeniz Gereken Tüm Terimler

Yatırım teşvik süreçlerinde sıkça karşılaşılan terimlerin ve kavramların açıklamalarını aşağıda bulabilirsiniz.

Temel Kavramlar ve Yatırım Türleri

Yatırımcının projesi için devlet tarafından sağlanan vergi indirimi, KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti gibi desteklerden yararlanmasına imkân tanıyan resmi bir belgedir.

Daha önce üretim yapılmamış bir alanda, tamamen sıfırdan bir üretim tesisi kurulmasını ifade eder. Altyapı bütünlüğü bulunmaması esastır.

Mevcut bir üretim tesisinin kapasitesinin artırılmasına yönelik yapılan genişletme yatırımıdır. Üretim hattına yeni makineler eklenmesi bu kapsama girer.

Mevcut bir tesisin teknolojik altyapısının yenilenmesi, verimliliğinin artırılması veya enerji tüketiminin azaltılması gibi amaçlarla yapılan yatırımlardır.

Mevcut bir tesiste, halihazırda üretilenden farklı bir nihai ürünün üretilmesi amacıyla yapılan ilave makine-ekipman yatırımlarıdır.

Mevcut bir üretim sürecine ileriye (üretilen ürünün işlenmesi) veya geriye (hammadde üretimi) doğru entegre edilen ilave bir yatırım türüdür.

Mevcut bir üretim tesisinin makine ve ekipmanlarının tamamının ya da bir kısmının farklı bir yere taşınarak yeniden kurulmasıdır.

Bilimsel ve teknolojik yenilik üretmeye veya mevcut teknolojiyi geliştirmeye yönelik yapılan laboratuvar, prototip üretim birimi gibi yatırımları kapsar.

Ana Destek Unsurları

Teşvik belgesi kapsamında ithal edilecek yeni makine ve teçhizatın, gümrük vergisinden istisna tutulmasıdır.

Teşvik belgesi kapsamındaki makine-teçhizat, yazılım ve gayri maddi hak alımlarında KDV ödenmemesidir. Hem yurt içi alımlarda hem de ithalatta geçerlidir.

Yatırımcının elde ettiği kazançlar üzerinden ödeyeceği kurumlar veya gelir vergisinin, "yatırıma katkı tutarı"na ulaşılıncaya kadar indirimli bir oran üzerinden uygulanmasıdır.

Vergi indirimi kapsamında, yatırım tutarının ne kadarlık kısmına tekabül eden kazancın indirimli vergiden yararlanacağını gösteren orandır.

Teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az 1 yıl vadeli TL cinsi yatırım kredilerinin faiz veya kâr payının bir kısmının Bakanlık tarafından karşılanmasıdır.

Yatırımla oluşturulan yeni istihdam için işverenin ödemesi gereken SGK priminin asgari ücrete tekabül eden kısmının, bölgeye göre değişen sürelerde devlet tarafından karşılanmasıdır.

Yalnızca 6. bölgedeki yatırımlarda geçerli olan, işveren hissesine ek olarak çalışanın kendi sigorta primi payının da devlet tarafından karşılanmasını içeren ek bir destektir.

Uygun görülen yatırımlar için kamu mülkiyetindeki arazilerin yatırımcılara bedelsiz ya da avantajlı şartlarla tahsis edilmesidir.

Süreç, Sistem ve Diğer Teknik Terimler

Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi'nin kısaltmasıdır. Yatırım teşvik işlemlerinin (başvuru, revize, kapama vb.) elektronik ortamda yürütülmesini sağlayan resmi sistemdir.

Yatırımın, teşvik belgesine uygun şekilde tamamlandığını resmen tescil eden ve belgenin kapatılmasını sağlayan işlemdir.

Teşvik belgesi üzerinde yatırım süresi, yatırım konusu, makine listesi, yatırım yeri gibi unsurların değiştirilmesine yönelik yapılan resmi güncelleme işlemidir.

Belgede öngörülen sürede tamamlanamayan projeler için Bakanlıkça uygun bulunursa verilen ilave süredir.

Türkiye'de yerleşik üreticiler tarafından üretilen ve teşvik belgesine konu olabilen makine ve teçhizattır.

Yurtdışından temin edilen ve teşvik belgesi kapsamında desteklerden yararlanabilen makine ve teçhizattır.